TRUYỀN KỲ MẠN LỤC

CHUYỆN TỪ THỨC LẤY VỢ TIÊN

Trong năm Quang Thái đời Trần

Trời yên, bể lặng muôn phần đẹp tươi

Tiên Du mới có một người

Tên gọi Từ Thức- Quan nơi huyện đường

Bên huyện :Một chỗ cúng dường

Ngôi chùa cổ kính, vẫn thường lại qua

Vãn cảnh, thưởng nguyệt, ngắm hoa

Cây mẫu đơn đẹp- thật là hoa Tiên

Khách từ tất cả các miền

Nô nức chẩy hội, đua chen cúng dường

Tháng hai năm ấy- lẽ thường

Mẫu đơn hoa nở, cũng đương xuân về

Có một cô gái vùng quê

Tuổi chừng mười sáu, cũng về xem hoa

Phấn son thoa chút gọi là

Mà trông rực rỡ- Tiên xa dưới trần

Thấy hoa đẹp, mới lại gần

Vin một cành nhỏ, muôn phần tốt tươi

Chẳng may cành gãy, đứt rời

Nhà chùa giữ lại, đòi người đền cây

Tối rồi mà chẳng ai hay

Từ đi xem hội, vậy nay thương nàng

Cởi ngay áo gấm đang mang

Chuộc lỗi của nàng , mà nhận người quen

Mọi người nhìn thấy đều khen

Một ông quan huyện dịu hiền, thương dân

Nhưng mà đàn, rượu ngấm dần

Quan trên trách quở, người thân phiền lòng

Lương năm đấu gạo - buộc ông ?

Lênh đênh nước biếc, non bồng trí trai

Từ trả ấn tín, cân đai

Cùng một thằng nhỏ ra ngoài Tống Sơn

Ở đây cảnh đẹp, đâu hơn ?

Ngả rượu ra uống, thú đờn ngâm nga

Vịnh mây, vịnh nước non nhà

Một hôm Từ ngắm biển xa “Thần Phù”

Có mây ngũ sắc nhàn du

Như đoá hoa ngọc- vân du biển này

Từ vội bơi thuyền ra ngay

Một trái núi đẹp, ngất ngây ngắm nhìn

 Vách đá dựng đứng – khó tin

Nếu không có cánh, khó tìm lối lên

Bỏ qua cảnh đẹp ? không nên !

Bút mực có sẵn viết trên đá này

“Triều dương bóng rải khắp ngày

Có hoa vui đón- Từ này ghé thăm

Xa- Sư hái thuốc thật chăm

Suối nguồn tuôn chảy- sánh bằng động tiên

Lạ thay đàn nhạc nổi lên

Đưa ta vào chỗ lánh quên sự đời

Ngắm nhìn quanh quất một hồi

Hỡi ai chỉ lối cho tôi đi nào”

Viết xong thấy ở trên cao

Nứt ra kẽ đá khác nào cửa hang

Đi vào lại rộng thênh thang

Qua cửa- đá đóng cửa hang Từ vào

Bóng tối ập xuống lúc nào

Tưởng như khó sống, làm sao đi về

Lần mò đường dài lê thê

Trèo lên một chút- tỉnh mê- rộng dần

Lên cao sáng sủa muôn phần

Nghĩ đây chốn của cao nhân- lánh đời

Còn đang thắc mắc không thôi

Bỗng đâu thấy có hai người áo xanh

Bảo đây đã có điềm lành

Lang quân đã đến- đón anh vào nhà

Phu nhân trong trướng truyền ra

Mời người quân tử từ xa- chào chàng

Đi quanh một dãy nhà ngang

“Điện Quỳnh Hư”, “gác Dao Quang” đó mà

Bà Tiên áo trắng bước ra

Mời chàng xơi nước, để mà hàn huyên

Đây là một chốn trên thiên

Chàng đã tới đó-lòng thiền ứng chăng ?

Xưa kia sóng nổi đất bằng

Ra tay cứu giúp, cởi phăng áo bào

Từ rằng :giúp bạn đã sao

Chỉ là kẻ sĩ lòng nào dám ghi

Lênh đênh thích đến, rồi đi

Lần mò tưởng đến Dao Trì- cõi Tiên

Bà cười trông thật dịu hiền

Đây “Phù Lai” động-một miền nước, mây

 Bồng bềnh, biển cả đó đây

Có duyên mới gặp nơi đây một lần

Vì chàng hào hiệp muôn phần

Tôi có dịp đón ân nhân thăm nhà

Bà Tiên gọi một con ra

Từ thấy cô gái bẻ hoa năm nào

Bà Tiên nói rõ thấp cao

Mải vui xem hội ,nó nào hay quên

Bẻ hoa- phải tội, phải đền

Nhờ chàng cứu giúp- làm nên duyên này

Giáng Hương cùng chàng hôm nay

Nên duyên, sớm tối vui vầy, hàn huyên

Đám cưới ngay ở cõi Tiên

Khách xa cũng đến, chúc duyên Tấn, Tần

Nhạc mừng rộn rã muôn phần

Tiệc mừng đông đủ, quây quần, cười vui

Quần Tiên cảm thấy bùi ngùi

“Giáng Hương mới có cuộc vui vẹn toàn

Tiên , Trần mọi việc lo toan

Hạnh phúc trọn vẹn lại càng hiếm thay

Mấy vạn năm, bấy nhiêu ngày

Mà sao chỉ có hôm nay- Duyên trời”

Mọi người chúc tụng, vui cười

Chúc cho duyên đẹp muôn đời sánh vai

Vì vui Từ mới một hai

Rằng: “Tiên sướng thế,muốn hai-cõi trần

Đền Quỳnh đang giữ tấm thân

Lòng theo cõi dục- muôn lần vấn vương”

Giáng Hương bày tỏ đôi đường

Đừng vì tình thiếp, xem thường quần Tiên

Vợ chồng hạnh phúc một bên

Bình phong- chàng mới viết lên thơ này

“Khói rợp, mây che- thật hay

Núi thần sáng tỏ, chỗ này tuyệt sao

Hoa thông thơm ngát thanh tao

Dẫn dắt du khách chỉ sao một người

Áng mây bay, thật đỏ tươi

Thành tường cao vút, không người lại qua

Trăng, sao đã gác mái nhà

Vẳng nghe Tiên nữ đêm qua dạo đàn”

Khí lành bao phủ bức màn

Quê xa thao thức, lại càng nhớ quê

 Từ nay đã tỉnh cơn mê

Về quê, rộn thúc- muốn về một phen

Một năm xa cách- chưa quen !

Lòng Từ đã quyết, mới đem hỏi nàng

Xin về một chuyến, vội vàng

Thu xếp việc cũ- khỏi mang lòng Trần

Khi đó hạnh phúc bội phần

Cùng nàng già ở cõi Thần, nơi Tiên

Giáng Hương khóc mãi không yên

Khuyên chàng chẳng được,thì nên vì chàng

Chồng, vợ nghĩa cả cao sang

Không giữ được chàng, bến nước làng mây

Chỉ sợ một ngày gần đây

Cõi Trần ngắn ngủi- đứt dây duyên Trời

Xe mây đã chờ một nơi

Phong thư viết sẵn cho người tình xưa

Dặn rằng: “sáng, tối, chiều, trưa

Nhìn thư hãy nhớ, mới vừa chia tay”

Gạt lệ- chàng mới đi ngay

Xe chàng phút chốc đã bay về nhà

Nhưng mà năm tháng vụt qua

Vật dời, sao đổi liệu mà biết đây

Một ngày bến nước, làng mây

Là năm -chốn tục nơi đây qua rồi

Chàng mang tên, họ mình thôi

Hỏi thăm quê cũ, chẳng người nào quen

Một cụ già mới thưa lên

Ông nội tôi có biết tên người này

Từ quan vào núi đến nay

Tám mươi năm lẻ, chưa hay tin gì

Chàng buồn lòng dạ vân vi

Xe mây bay mất, lấy gì lên tiên

Bấy giờ mở bức thư liền

Giáng Hương từ biệt- buồn phiền, đớn đau

“Kể từ lúc mới biết nhau

Nên duyên sớm tối, trước, sau mặn nồng

Nay duyên đã hết- còn không ?

Non Tiên trên biển, bềnh bồng nơi đâu ?

Biệt ly thiếp rất âu sầu

Lang quân quay lại, biết đâu mà tìm”

Từ Thức một phút lặng im

Đã hiểu tất cả, lại tìm sao ra ?

Từ Thức không về được nhà

Người thân chẳng có sao mà sống đây

Thế là: nón lá,áo cây

Vào núi đi mất,Chẳng ngày nào ra

Hoành Sơn nắng khuất, chiều tà

Mang con người tốt dời xa cõi đời ./.

LỜI BÌNH

Than ôi sợ quái- chuyện thường !

Thánh hiền không nói, biết đường được sao ?

Vợ Tiên Từ Thức lấy vào

Có thực hay ảo, làm sao tỏ tường

Nếu mà có đức- Âm thương

Nơi dương sớm báo- lẽ thường mà thôi

Quân tử ơi- hãy thức thời

Bớt quái, tích đức-lẽ đời lên tiên ./.