TRUYỀN KỲ MẠN LỤC

Chuyện người con gái

NAM XƯƠNG

Thị Thiết quê ở Nam Xương

Người thì rất đẹp , đảm đương việc nhà

Công dung- ngôn hạnh-Truyền xa

Trương Sinh mới thấy thật là người ngoan

Trương xin với mẹ bạc, vàng

Mang đến gấp gấp rước nàng về dinh

Nhưng mà kể cũng bực mình

Trương ghen quá đáng lại sinh rượu chè

Nàng thì trướng rủ, màn che

Giữ gìn khuôn phép-không nghe phàn nàn

Đoàn viên chưa được tày gang

Phía Nam giặc giã -Mời chàng ra đi

Bà mẹ gọi nhắc một khi

Đừng tham công lớn mà đi không về

Quan cao tước lớn-hãy chê

Nhường người, rời khỏi bến mê-mới là

Như vậy yên được bụng ta

Trương Sinh quì lạy mẹ già, nhớ ghi

Nàng thì rót rượu tiễn đi

Mong chàng hãy nhớ cũng vì bình yên

Gió tây khôn nổi hồng tiên

Xót cõi ngoài tuyết, một miền mưa xa

Màn mưa, trướng cát xông pha

Nghĩ thêm lạnh lẽo kẻ ra cõi ngoài

Vì chàng lệ thiếp nhỏ dài

Mong chàng ngày một, ngày hai thì về

Nơi xa chàng nghĩ về quê

Có người vợ trẻ-Trăm bề khó khăn

Mẹ già ,con nhỏ -phải chăm

Thoắt một cái đã nửa năm qua rồi

Mẹ ốm nằm ở một nơi

Chăm con , chăm mẹ nàng thời héo hon

Nhưng mà sức mẹ mỏi mòn

Mong con không được, lại còn buồn thêm

Sắp mất-Mới gọi nàng lên

Mẹ cũng muốn đợi ngày đêm , nó về

Nhưng mà dầu cạn, lửa chê

Đến lúc mẹ phải đi về bến tiên

Trời không phụ con thảo, hiền

Thế nào cũng được đoàn viên cùng chồng

Noi xong bà mất, nhẹ không!!

Công việc, tang lễ chất chồng -nàng lo

Năm sau quan quân thắng to

Giặc Chiêm chịu trói- Vua cho chàng về

Con vừa học nói ngô, nghê

Lân la hỏi chuyện-vùng quê còn nghèo

Nhưng mà con đâu có theo

Nó bảo cha nghèo , tối mới về thăm

Cha chẳng chịu nói- ngậm tăm

Tắt đèn cha lại đi nằm cùng con

Hay ghen-lòng chàng héo hon

Tấm lòng chung thuỷ- vợ còn như xưa ??

Vợ vừa chào hỏi ,dạ, thưa

Trương mắng té tát cho vừa cơn ghen

Nàng rằng thiếp tuy nghèo, hèn

Nữ nhi phận mỏng nhưng quen nếp nhà

Ba năm cách biệt dặm xa

Giữ gìn trinh bạch: bướm hoa-bặt đường

Mong chàng tìm hiểu tỏ tường

Nghi oan cho thiếp khôn lường mai sau

Nhưng mà sinh có nghe đâu

Không bảo con nói-Hồi lâu đuổi nàng

Hàng xóm can ngăn với chàng

Nhưng đâu có chịu- bắt nàng phải đi

Nàng rằng chàng phải nghĩ suy

Đừng để quá giận-khôn thì mất luôn

Bình rơi, trâm gãy, mưa tuôn

Sen tàn ao cũ-liễu buồn héo hon

Vào nhà vỗ về đứa con

Con ngoan, chóng lớn, mẹ còn chờ trông

Ăn chay tắm sạch bụi hồng

Bến Hoàng Giang đợi-Rửa lòng thảnh thơi

Thần sông chứng giám- trên đời

Chết trong làm ngọc-lên trời làm tiên

Là con dâu thảo- vợ hiền

Nếu không như vậy-xuống miền U linh

Nói xong nàng đã gieo mình

Hoàng Giang đón lấy-Thân tình đem đi

Sinh giận vợ dại một khi

Chọn lấy cái chết thay vì minh oan

Thuê người cùng chiếc đò ngang

Để mò ,vớt được xác nàng về chôn

Nhưng mà cũng thật đáng buồn

Xác không tìm thấy- bặt luôn tin nàng

Một đêm ngồi ở bên bàn

Ngọn đèn soi tỏ,bóng chàng –vách xa

Thằng Đản mới gọi là cha

Cha về múa hát cho nhà thêm vui

Sao hôm nay chẳng thấy cười

Im lìm như chết- chẳng chơi cùng mình

Tối nào cứ có bóng Sinh

Là con lại bảo bố mình đến chơi

Bấy giờ Sinh tỉnh ra rồi

Thì vợ đã khuất ở nơi suối vàng

Cùng làng có bạn: Phan Lang

Làm đầu mục bến Hoàng Giang đó mà

Một đêm mơ thấy bóng ma

Xin cho cứu mạng-gọi là tình thâm

Hôm sau thấy Rùa bị cầm

Hãy thả xuống nước-tri âm muôn đời

Phan Lang vốn sẵn thương người

Làm như trong mộng có trời chứng cho

Năm sau binh lửa loạn to

Dân làng cả sợ-phải lo chạy dài

Đắm đò chết chẳng còn ai

Xác Phan dạt mãi nơi ngoài đảo xa

Linh Phi nhìn thấy rõ là

Ân nhân khi trước- cho ta báo đền

Cứu sống Phan được chẳng quên

Ơn xưa nghĩa cũ- mới nên duyên này

Nói cho Phan rõ :ngày nay

Tiên trong Qui động-Vị này Long Vương

Hồi nhỏ dạo ở trên đường

Bị ông chài bắt-Phan thương tha liền

Ngày nay gặp gỡ- động tiên

Cho tôi trả nghĩa đáp đền ngày xưa

Tiệc đã bày sẵn tiễn đưa

Quần tiên tụ tập cũng vừa đông vui

Phan để ý đến một người

Giống Vũ Thị Thiết ở nơi quê nhà

Tiệc xong người ấy lân la

Với ông cùng xóm- vậy mà vội quên

Bấy giờ Phan mới thốt lên

Vũ Nương đích thị ở trên dương trần

Phan hỏi cặn kẽ mười phần

Nàng rằng khi ở cõi trần bị oan

Gieo mình ở bến Hoàng Giang

Chư tiên thương xót đón sang cung này

Hôm nay gặp được nhau đây

Hỏi về quê cũ những ngày đã qua

Phan rằng: nàng chẳng về nhà

Nàng rằng : bị đuổi ,ngày qua- khó về

Ngày nay rời khỏi bến mê

Ơn Linh Phi lắm thì về làm chi

Phan rằng : nghĩ mãi ích gì

Trương Sinh hối hận mỗi khi nhớ nàng

Đôi hàng lệ rỏ- sầu mang

Sự tình như thế xin nàng thứ tha

Hôm Phan chuẩn bị về nhà

Linh Phi tặng đủ loại quà Thuỷ cung

Vũ Nương cũng đã gửi cùng

Chiếc thoa thủa trước vẫn dùng điểm trang

Mong Phan gửi lại cho chàng

Làm tin gặp thiếp trong làng nước mây

Nếu còn nhớ thiếp ngày nay

Lập đàn :oan giải những ngày đã qua

Phan về mời chàng Trương qua

Đầu đuôi kể rõ thật là phân minh

Chàng Trương hận bản thân mình

Lập đàn giải kết, cho tình bền sâu

Đàn tràng lập được hồi lâu

Vũ nương ẩn hiện phía đầu kiệu hoa

Đa tạ tình chàng với ta

Quay về dương thế thì là bất lương

Linh Phi đã mở con đường

Thiếp đành cam phận cách dương cùng chàng

Chăm con dạy dỗ con ngoan

Nên người con tốt thiếp càng ơn sâu

Nói xong thoắt đã biến đâu

Chàng Trương ân hận ôm sầu tháng, năm

LỜI BÌNH

Than ôi những việc như nhau

Chuyện ma, chuyện quỉ biết đâu mà lường

Nghi cho người tốt- Cũng thường

Nếu trời không xét-vấn vương còn dài

Chôn vùi bụng cá- Chẳng sai

Còn đâu vóc ngọc- một, hai tỏ tường

Chàng Trương rõ thật ẩm ương

Lại để oan uổng-Tiếc thương vợ hiền